Wojna, a polisy cargo

W związku z agresją Rosji na Ukrainę diametralnie zmieniła się ocena ryzyka ubezpieczeniowego dla ładunków przewożonych przez terytoria Rosji, Ukrainy i Białorusi. Z jednej strony zwiększyło się prawdopodobieństwo utraty lub uszkodzenia ładunku z powodu działań wojennych, z drugiej strony wzrosło prawdopodobieństwo szkód z powodu innych zdarzeń losowych. Dodatkowo, zostały wprowadzone przez kraje Unii Europejskiej, Wielką Brytanię, Stany Zjednoczone i inne kraje liczne sankcje dotyczące wymiany gospodarczej z krajami biorącymi udział w agresji lub regionami położonymi na terytorium Ukrainy.

Ta sytuacja spowodowała zmiany w podejściu ubezpieczycieli do oferowania ubezpieczeń ładunków w transporcie (cargo). Należy jednak zaznaczyć, że w wystawianych wcześniej polisach zawierano już klauzule odwołujące się do sankcji nałożonych wcześniej (od 2014 r.).

Czy możliwe jest zawarcie nowej umowy ubezpieczenia cargo ochroną dla krajow objętych konfliktem? Obecnie zawarcie nowych umów ubezpieczenia na ubezpieczenie ładunków na tych kierunkach stało się niemożliwe.

Co z istniejącymi umowami ubezpieczenia? W odniesieniu do istniejących umów ubezpieczenia ochrona ubezpieczeniowa może być udzielona, ale ubezpieczyciele mogą dokonać indywidualnej oceny zgodności transportu z obowiązującymi sankcjami i odmówić przyjęcia do ubezpieczenia danego ładunku.

W zakresie ubezpieczenia standardowym wyłączeniem było i jest ryzyko wojny. Ładunki w transporcie morskim lub lotniczym mogą być indywidualnie ubezpieczone w tym zakresie, ale decyzja co do akceptacji oraz wysokości składki jest podejmowana indywidualnie. W przypadku transportu lądowego ryzyko wojny jest nieubezpieczalne.

Wprowadzone sankcje, do przestrzegania których zobowiązani są ubezpieczyciele, mogą spowodować brak wypłaty odszkodowania w sytuacji, gdyby taka wypłata naruszała nałożone sankcje.

Dodatkowo, mogą zaistnieć okoliczności, że nawet, gdyby szkoda była objęta zakresem ubezpieczenia i nie zachodziłoby naruszenie nałożonych sankcji, to wypłata odszkodowania może nie być możliwa z powodu braku technicznych możliwości dokonania przelewu bankowego (zawieszenie systemu SWIFT w relacjach z Rosją).

W tej sytuacji, zgłaszając ładunek do ubezpieczenia należy w każdym przypadku liczyć się z decyzją odmawiającą przyjęcia go do ubezpieczenia. Taka sytuacja wymusza wydłużenie czasu potrzebnego na potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia.